کتابی که در دست دارید کوششی است ابتکاری در بهکاربستن ایدۀ «اجماع همپوش»[۱] در اخلاق محیط زیست برای نشان دادن امکان توافق میان اخلاق دینی و اخلاق فرادینی در این قلمرو. موضوع اصلی مورد بررسی در اخلاق محیط زیست، که یکی از شاخههای مهم اخلاق کاربردی است، «مسئولیت اخلاقی انسانها در قبالِ محیط زیست یا دربارۀ محیط زیست» است. پرسش از مسئولیت اخلاقی انسانها در قبال/ دربارۀ محیط زیست به یک معنا همارزِ پرسش از گسترۀ اخلاق و شمول موضوع آن نسبت به موجودات طبیعی است. آیا همانگونه که انسانها از «منزلت اخلاقی»[۲] برخوردارند، موجودات جاندار دیگری که به همراه انسان جهان طبیعت را اشغال کردهاند نیز از چنین منزلتی، هر چند با درجاتی کمتر، برخوردارند، یا منزلت اخلاقی با همۀ درجات آن مختص انسانهاست؟
.
.
فهرست مطالب
دین و اخلاقِ محیط زیست
از تعارض تا اجماع همپوش
دیباچه
فصل اول
تعریف اصطلاحات و مفاهیم کلیدی
۱/۱ تعریف ”محیط زیست“
۱/۱/۱ معنای عرفی ”محیط زیست“
۱/۱/۲ ارتباط انسان با محیط زیست طبیعی
۱/۲ اخلاق محیط زیست
۱/۲/۱ تعریف، موضوع و مسائل اخلاق محیط زیست
۱/۲/۲ ضرورت اخلاق محیط زیست
۱/۲/۳ تاریخچۀ اخلاق محیط زیست
۱/۳ دین
۱/۳/۱ چیستی دین و مشخصههای دینساز
۱/۳/۲ ادیان ابراهیمی
۱/۴ ایدۀ اجماع همپوش
فصل دوم
طبقهبندی نظریههای موجود در اخلاق محیط زیست
۲/۱ طبقهبندی نظریهها بر اساس کانون ارزش
۲/۱/۱ رویکرد انسانمحور در اخلاق محیط زیست
۲/۱/۲ رویکرد زیستمحور در اخلاق محیط زیست
۲/۱/۳ رویکرد بوممحور در اخلاق محیط زیست
۲/۲ طبقهبندی نظریهها بر اساس ملاک ارزیابیِ اخلاقی
۲/۲/۱ رویکرد فضیلتمحور در اخلاق هنجاری و نظریههای فضیلتگرا در اخلاق محیط زیست
۲/۲/۲ رویکرد پیامدگرا در اخلاق هنجاری و نظریههای پیامدگرا در اخلاق محیط زیست
۲/۲/۳ رویکرد وظیفهگرا در اخلاق هنجاری و نظریههای وظیفهگرا در اخلاق محیط زیست
فصل سوم
نظریۀ احترام به طبیعت
۳/۱ دو ویژگی اساسی هر موجود زنده
۳/۱/۱ خیر مخصوص موجود زنده
۳/۱/۲ ارزش ذاتی موجود زنده
۳/۲ منظر زیستمحور دربارۀ طبیعت
۳/۲/۱ انسان بهمنزلۀ یکی از اعضای جامعۀ زیستی زمین
۳/۲/۲ جهان طبیعت همچون سیستمی بههمپیوسته
۳/۲/۳ فردفردِ موجودات زنده بهعنوان غایت حیات
۳/۲/۴ نفی برتری انسان
۳/۳ قواعد رفتاری
۳/۳/۳ قاعدۀ صداقت و خودداری از فریب دادن حیوانات
۳/۳/۴ قاعدۀ عدالت جبرانکننده
۳/۴ اصول درجۀ دوم برای رفع تعارض منافع
۳/۴/۱ اصل دفاع از خود
۳/۴/۲ اصل تناسب
۳/۴/۳ اصل ارتکاب کمترین خطا
۳/۴/۴ اصل عدالت توزیعی
۳/۴/۵ اصل عدالت جبرانکننده
فصل چهارم
ارزیابی نظریۀ احترام به طبیعت
۴/۱ معقولیت نظریۀ احترام به طبیعت
۴/۱/۱ معقولیت نظریۀ «احترام به طبیعت» در بعد نظری
۴/۱/۲ معقولیت نظریۀ احترام به طبیعت در بعد عملی
۴/۲ پاسخ به برخی از اشکالات مطرحشده دربارۀ نظریۀ احترام به طبیعت