تأثیر مدارس تیزهوشان در کنکور

هر ساله تعداد بسیار زیادی از داوطلبان برای ورود به دانشگاه در آزمون‌های ورودی شركت می‌کنند و با توجه به اینكه تنها راه ورود به دانشگاه‌های برترِ در ایـران، شركت در آزمون‌های سراسری است، دغدغۀ مهم داوطلبان و خانواده‌های ایرانی طی دوران متوسطه وقف آمادگی برای حضور در آزمون سراسری و موفقیت در این آزمون است. ایـن اندازه اهمیت سبب سرمایه‌گذاری چشمگیر خانواده‌ها و افراد برای ورود به دانشگاه می‌شود. کسانی که قصد شرکت در آزمون سراسری را دارند، برای موفقیت می‌خواهند از نظرات افراد مجرب و کارشناس استفاده کنند و بهترین اشخاص برای راهنمایی گرفتن، داوطلبان برتر کنکور سال‌های گذشته هستند. آمارها در چند سال اخیر نشان می‌دهد که جمع زیادی از داوطلبان برتر کنکور را دانش‌آموزی سمپادی تشکیل می‌دهند. پس احتمال دلیل خاصی وجود که دارد که باعث موفقیت بیشتر این دانش‌آموزان می‌شود. در این مقاله به چگونگی تأثیر مدارس تیزهوشان در موفقیت دانش‌آموزان در کنکور سراسری می‌پردازیم.

دلیل موفقیت بیشتر دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان در کنکور، معدل هم نیست.

 

آیا تحصیل در مدارس تیزهوشان باعث قبولی در کنکور می‌شود یا خیر؟

برای اینکه بدانیم آیا تحصیل در مدارس تیزهوشان باعث قبولی در کنکور می‌شود یا نه، باید نگاهی به آمار قبولی داشته باشیم. در سال 1401، ۴۰ داوطلب به‌عنوان رتبه‌های برتر رشته‌های مختلف معرفی شدند که از این 40 نفر فقط دو نفر یکی در مدرسه دولتی و یک نفر در مدرسه نیمه‌دولتی درس خوانده بودند. ۲۹ داوطلب یا تقریباً بیش از 70 درصد کل رتبه‌های برتر امسال را دانش‌آموزان مدارس استعدادهای درخشان یا همان مدارس تیزهوشان تشکیل داده‌اند. هر 10 نفر اول گروه علوم تجربی و هر پنج نفر اول گروه زبان، در مدارس استعداد درخشان درس خوانده‌اند. در سال 1400 نیز از مجموع 30 داوطلب رتبه برتر رشته‌های ریاضی، تجربی، انسانی، 20 نفر در مدارس تیزهوشان تحصیل‌کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهد که حتی میزان موفقیت دانش‌آموزان تیزهوشان در کنکور سراسری رشد نیز داشته است. به طوری که مقایسه این آمار رتبه‌های برتر سال ۹۹ نشان می‌دهد در سال 99 دانش‌آموزان استعدادهای درخشان ۶۷ درصد، غیرانتفاعی ۱۸، نمونه دولتی ۱۰ درصد و دولتی‌ها ۵ درصد رتبه‌های برتر را به خود اختصاص دادند.

شاید با خود فکر کنید که این آمارها فقط مربوط به رتبه‌های تک‌رقمی است و ممکن است این موفقیت فقط مخصوص به تک‌رقمی‌ها باشد. باید به اطلاع شما برسانیم که این‌طور نیست. چون‌که آمارها چیز دیگری را نشان می‌دهد. در سال 1399 در مجموع حدود 12 هزار داوطلب رتبه‌های زیر سه ‌هزار در پنج گروه ریاضی، انسانی، تجربی، زبان و هنر را کسب کردند. ۳۷ درصد در مدارس استعداد درخشان، ۲۲ درصد در مدارس نمونه دولتی، ۱۹ درصد در مدارس غیردولتی و ۱۲ درصد دانش‌آموزان در مدارس دولتی تحصیل‌کرده‌اند. همچنین در این میان سهم مدارس هیئت‌امنایی ۵/۵ درصد و شاهد هم ۲ درصد بوده است. این نشان می‌دهد که سهم سمپادی‌ها در بین رتبه‌های برتر کنکور بیش از سایر مدارس است.

شاید در نگاه اول فکر کنید که در ثبت‌نام کنکور حتماً سهمیه‌ای برای دانش‌آموزان سمپاد در نظر گرفته شده که این‌قدر آمار قبولی و کسب رتبه‌های برتر در این مدارس بالاست؛ اما باید بگوییم که کنکور سراسری هیچ سهمیه‌ای برای مدارس تیزهوشان ندارد و عوامل مهم دیگر باعث موفقیت این دانش‌آموزان در آزمون سراسری شده است. مدارس استعدادهای درخشان یا همان تیزهوشان، توانسته است بیشترین سهم از نتایج درخشان کنکور را از آن خود کند. در کشور ما مدارس تیزهوشان تنها 2 درصد از مدارس کشور را تشکیل می‌دهند و بیش از 80 درصد مدارس کشور مدارس دولتی هستند؛ اما همین 2 درصد مدارس تیزهوشان، 76 درصد از رتبه‌های برتر را از آن خود کرده است. پس از نگاه آماری نیز مدارس تیزهوشان در قبولی در کنکور نقش دارند. اگر می‌خواهید بدانید این مدارس چگونه در موفقیت دانش‌آموزان در کنکور تأثیر دارند، با ما همراه باشید.

تأثیر آموزش و معدل مدارس تیزهوشان در کنکور

اول از همه باید بگوییم که دانش‌آموزان مدارس عادی و تیزهوشان منابع درسی یکسانی دارند و موفقیت یا عدم موفقیت در هر دو گروه در کنکور به عواملی غیر از منابع درسی برمی‌گردد. هم‌چنین نکته بسیار مهمی که باید به آن اشاره کنیم، مسئله تأثیر معدل در کنکور است. معدل کتبی نهایی سال دوازدهم که به صورت هماهنگ در کشور برگزار خواهد شد، در نتیجه قبولی کنکور دانش‌آموز تأثیر مثبت دارد؛ بنابراین دلیل موفقیت بیشتر دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان در کنکور، معدل هم نیست.

جدا از کیفیت تحصیل در مدارس تیزهوشان، عوامل فکری و روانی در موفقیت دانش‌آموزان تیزهوشان در کنکور بسیار مؤثر است. مطالعات نشان می‌دهد که دانش‌آموزان تیزهوشان انگیزه بالاتری از دانش‌آموزان مدارس عادی دارند. انگیزه نقش مهمی در فرایند آماده شدن برای شرکت در کنکور سراسری دارد و در واقع نیرومحرکه مطالعه است. بیشتر دانش‌آموزانی که در مدارس تیزهوشان درس می‌خوانند، آیندۀ درخشانی را برای خود تصور می‌کنند و این به آن‌ها انگیزه می‌دهد که تلاش بیشتری داشته باشند. علاوه بر این دانش‌آموزان سمپادی، چون قبلاً یک مرحله در آزمون تیزهوشان قبول‌شده‌اند، اعتمادبه‌نفس بیشتری از بقیۀ دانش‌آموزان دارند و بیشتر تلاش می‌کنند. عوامل تحصیلی و شرایط موجود در مدارس تیزهوشان نیز نقش بسیار مهمی در موفقیت دانش‌آموزان دارد. از جمله این عوامل می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• اساتید ماهر و باتجربه: طرفی مدرسان و معلمان با سابقه‌های کاری درخشان و عالی خود علاقه‌مندند در این مدارس تدریس کرده و به‌جای اینکه ساعات آموزشی خود را در مدارس دولتی سپری کنند در مدارس خاص به آموزش می‌پردازند، در نتیجه اساتید و دبیران قوی‌تری در این مدارس آموزش دانش‌آموزان سمپادی یا مدارس نمونه دولتی را بر عهده دارند.
• سطح علمی بالا: دلیل دیگر تمایز این مدارس حضور دانش‌آموزان قوی‌تر نسبت به مدارس عادی است. حضور دانش‌آموزان قوی در کلاس‌های درس مدارس خاص سبب می‌شود اساتید رغبت بیشتری برای بیان و تدریس مسائلی فراتر از سطح کتب آموزش‌وپرورش داشته و نیز به حل مسائل سخت‌تر و پیچیده‌تر بپردازد.
• رقابت تنگاتنگ: جو رقابت‌طلبی که در بین دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان وجود دارد، تأثیر زیادی در افزایش ساعت مطالعه برای کنکور دارد. میزان مطالعه هم از عوامل مهم موفقیت در کنکور است.

نتیجه این توجهات و خاص بودن این دانش‌آموزان واضح بوده و مسلم است که نتایج به‌دست‌آمده در کنکور سراسری برای آن‌ها درخشان‌تر خواهد بود.

جمع‌بندی

در این مقاله با تأثیر مدارس تیزهوشان در قبولی در کنکور سراسری آشنا شدیم. آنچه که در مسیر کنکور، آینده‌ساز است، تلاش دانش‌آموزان است و نوع مدرسه تنها فاکتور تعیین‌کننده موفقیت یا عدم موفقیت نیست و به تنهایی تأثیری در رتبه‌ی داوطلبان ندارد. چه بسا ممکن است گاهی مدارس تیزهوشان تأثیر مخرب نیز داشته باشند.