لیست دروس عمومی در هنرستان

انتخاب رشته در هر مقطع تحصیلی، در زندگی آینده به صورت مستقیم تاثیرگذار است. اولین مرحلۀ انتخاب رشته که هر فرد با آن مواجه می‌شود، انتخاب رشتۀ نهم به دهم است. در این مرحله دانش‌آموز می‌تواند در سه شاخۀ نظری، فنی و حرفه‌ای و کار و دانش حق انتخاب داشته باشد. در مقایسه با رشته‌های نظری، رشته‌های هنرستان کمی ناشناخته‌تر هستند. به طور کلی همۀ رشته‌های هنرستان، از دروس عمومی و اختصاصی تشکیل‌شده‌اند.

دروس عمومی هنرستان از نظر محتوا به هفت بخش تربیت دینی و اخلاقی، زبان و ادبیات فارسی، زبان‌های خارجی، خوشه مطالعات اجتماعی، خوشه انسان و سلامت، خوشه انسان و مهارت‌های زندگی، خوشه شایستگی‌های غیر فنی تقسیم می‌شوند. در این هفت بخش سه زیرگروه تربیت دینی، زبان و ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی برای ما آشنا هستند و به دلیل اهمیتشان در سال‌های مختلف تدریس می‌شوند. زیرگروه تربیت دینی و اخلاقی شامل درس دین و زندگی و زبان عربی است که برای اقلیت‌های دینی به جای درس دین و زندگی، درس تعلیمات ادیان الهی و اخلاق  در نظر گرفته شده است. از آنجایی که دروس زیرگروه‌های دیگر کمی جدیدتر هستند، آشنایی با آن‌ها بسیار مهم است. به همین دلیل در این مقاله قصد داریم به ارائه و توضیح دروس عمومی پایه‌های مختلف هنرستان بپردازیم؛ با ما همراه باشید.

 دروس عمومی هنرستان از نظر محتوا به هفت بخش تربیت دینی و اخلاقی، زبان و ادبیات فارسی، زبان‌های خارجی، خوشه مطالعات اجتماعی، خوشه انسان و سلامت، خوشه انسان و مهارت‌های زندگی، خوشه شایستگی‌های غیر فنی تقسیم می‌شوند.

 

دروس عمومی پایه دهم هنرستان فنی و حرفه‌ای و کار و دانش

یکی از انتخاب‌های مهم و سرنوشت‌ساز هر دانش‌آموزی، انتخاب رشته دورۀ متوسطه دوم است. بر خلاف آنچه تصور می‌شود، پایه و اساس انتخاب رشته نهم به دهم، تنها علاقه نیست. بلکه شناخت خود و توانایی‌هاست. بسیاری از دانش‌آموزان در رشته‌های عملی و فنی از توانایی بالایی برخوردار هستند و به همین دلیل هنرستان‌ها را برای تحصیل انتخاب می‌کنند. تحصیل در هنرستان (رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش) در سه سال انجام شده و هر پایه شامل دروس عمومی و اختصاصی است. در ادامه به توضیح دروس عمومی هنرستان در پایۀ دهم می‌پردازیم.

• آمادگی دفاعی: هدف اصلی این درس کسب دانش و شناخت فرهنگ دفاع و سپس فراگیری مهارت‌های دفاع نظامی و غیرنظامی است. بدین ترتیب برنامه درسی آمادگی دفاعی منعطف، متنوع و فعالیت محور است و هشت نمره از ارزش‌یابی این درس به آزمون عملی که توسط مربیان نواحی مقاومت بسیج برگزار می‌شود، اختصاص پیدا کرده است. مباحث این درس تحت چهار فصل کلی آموزه‌های دفاعی، فرهنگ دفاع، دفاع نظامی و دفاع غیرنظامی ارائه می‌شود.
• تفکر و سواد رسانه‌ای: اولین درس خوشه درسی انسان و مهارت‌های زندگی، تفکر و سواد رسانه‌ای است. آموزش سواد رسانه‌ای از نیمۀ دوم قرن بیستم میلادی به عنوان اولویتی مهم در توسعۀ فرهنگی در میان ملت‌ها، مطرح شد و از سال 1395 در سبد درسی مقطع متوسطه جای گرفته است. هدف از ارائه این درس، رشد توانایی نقد و بررسی هوشمندانه و تولید موثر پیام، و مدیریت بهره‌مندی از رسانه‌هاست.
•  الزامات محیط کار: این کتاب نخستین کتاب کارگاهی است که برای همۀ رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار و دانش تألیف شده است و در طول سه سال تحصیلی پیشرو، در دامنه شایستگی‌های غیرفنی آموزش داده می‌شود. کسب شایستگی‌های این کتاب برای موفقیت در شغل و حرفۀ آینده دانش‌آموزان بسیار ضروری است و پایه‌ای برای سایر دروس است. کتاب درسی الزامات محیط کار پنج پودمان دارد و هر پودمان نیز دارای واحد یادگیری است و هر واحد یادگیری از چند مرحلۀ کاری تشکیل شده است.
•   جغرافیای ایران: هدف از تألیف این کتاب تربیت افرادی مسئول و توانمند و آگاه و پایبند به اخلاق دینی و علاقه‌مند به شناخت ایران، ویژگی‌ها و مسائل آن و آشنا نمودن دانش‌آموزان با جغرافیای طبیعی و انسانی کشور است. این کتاب در سه فصل و 10 درس تألیف شده است.

بیشتر بدانید: نمونه سوالات درسی هنرستان پایه دهم، یازدهم و دوازدهم

•  ریاضی 1: به دنبال آموزش ریاضی در مقاطع تحصیلی قبلی، درس ریاضی 1 به عنوان درس عمومی کلیه رشته‌های فنی و حرفه‌ای و برخی رشته‌های کار و دانش (تعمیر موتورهای دیزل دریایی، هوانوردی، نقشه‌کشی ساختمان، اتوماسیون صنعتی، الکترونیک صنعتی، برق ساختمانی، برق صنعتی، برنامه‌نویسی بازی‌های یارانه‌ای، برنامه‌نویسی پایگاه داده، تابلوسازی برق صنعتی، تصویرسازی دیجیتالی، تعمیر دستگاه‌های پزشکی، تعمیر لوازم ‌خانگی، تعمیر ابزار دقیق، تعمیر تلفن، تولید و توسعه‌دهنده پایگاه‌های اینترنتی، ریخته‌گری، نساجی، تصویرسازی و جلوه‌های ویژه رایانه‌ای، تولید محتوا و انیمیشن، تولیدکننده چندرسانه‌ای، سیستم‌های صوتی تصویری، عیب‌یابی و مونتاژ سیستم‌های رایانه‌ای، ماشین‌های الکتریکی، نصب و سرویس آسانسور، تعمیر موتورهای سبک کشاورزی، تکثیر و پرورش ماهیان سرد آبی، پرورش میگو و تمامی رشته‌های زیرگروه مکانیک) تدریس می‌شود. این درس شامل مباحث درصدگیری، تناسب، معادله، توان رسانی اعداد گویا و نسبت‌های مثلثاتی است.  
•  دین و زندگی 1
•  عربی زبان  قرآن 1
•  فارسی و نگارش 1
•  انگلیسی 1

دروس عمومی پایه یازدهم هنرستان فنی حرفه‌ای و کار و دانش

یادمان باشد که قبل از آشنایی با دروس عمومی هنرستان، باید این مدارس را به خوبی بشناسیم و هنرستان‌های شهرمان را شناسایی کنیم. تهران به عنوان پایتخت، از تنوع مدارسی بیشتری برخوردار است و هنرستان‌های تهران در مناطق مختلف به ارائه رشته‌های مختلف می‌پردازند. دروس عمومی پایه یازدهم هنرستان به صورت زیر تألیف شده‌اند.

• کارگاه نوآوری و کارآفرینی: این درس یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین دروس رشته تحصیلی فنی و حرفه‌ای و کار و دانش در سه سال دوره دوم متوسطه است. هدف كلی این درس، كسب شایستگی كلی نوآوری و كارآفرینی برای ایجاد، بهبود و توسعه كسب و كار برای كسب درآمد و افزایش اشتغال از طریق مشاركت در بخشه‌ای تعاونی و خصوصی اقتصاد بر اساس سیاست‌های كلی كشور است. این کتاب دارای یک بخش جدا به نام «همراه هنرجو» است و در قالب پنج پودمان به آموزش مهارت‌های حل مسئله، نوآوری و تجاری‌سازی محصول، طراحی کسب‌و‌کار و... می‌پردازد.
• انسان و محیط ‌زیست: درس انسان و محیط‌ زیست با هدف پرورش نسلی آگاه، مسئولیت‌پذیر، فعال و امیدوار به آینده، در تمامی رشته‌های پایه یازدهم ارائه می‌شود. این كتاب شامل هفت درس به‌صورت پودمانی است كه مهم‌ترین مباحث محیط‌زیست یعنی آب، خاك، هوا، انرژی، زباله، تنوع زیستی و گردشگری را پوشش می‌دهد.
• هنر : این درس زیر مجموعه خوشه انسان و مهارت‌های زندگی است و به دنبال آموزش هنر در مقطع تحصیلی قبلی به تمامی دانش‌آموزان مقطع متوسطه دوم تدریس می‌شود. در این کتاب بر خلاف کتاب‌های هنر مقاطع قبلی که بر آشنایی با رشته‌های مختلف هنری متمرکز بود، ادراک تخیل و پاسداشت آثار هنری در این کتاب در قالب چهار پودمان اصلی 1- زیبایی و هنر 2-خلاقیت هنری 3-تحلیل آثار هنری و 4-میراث فرهنگی ارائه شده‌است.
•  تاریخ معاصر ایران: یکی از مهم‌ترین دروس عمومی شاخه مطالعات اجتماعی، تاریخ است. از آنجایی که تاریخ دانشى بسیار گسترده است و در ساعات محدود درسى نمی‌توان به اندازه کافی به آن پرداخت، در این درس تنها به بخش تاریخ معاصر ایران که به دوره فعلی زندگی ما نزدیک‌تر است، پرداخته شده است. در این کتاب دروس به شیوۀ تاریخ‌نگارى علمى و تحلیلى بیان شده‌اند.
•  ریاضی 2: ریاضیات زبان علم است و در تمام متن زندگی ما حضور دارد؛ بنابراین اهمیت آن باعث شده است این درس در هنرستان نیز تدریس شود. در این درس به آموزش مفاهیم مهمی مانند تابع، معادله و نامعادله‌ها، نسبت‌های مثلثاتی، لگاریتم و آمار پرداخته می‌شود. این درس در تمامی رشته‌های فنی و حرفه‌ای و در رشته‌های بورس و اوراق بهادار، حسابداری مالی، برنامه‌نویسی بازی‌های یارانه‌ای، برنامه‌نویسی پایگاه داده و تراشکاری تدریس می‌شود.
•  دین و زندگی 2
• عربی زبان  قرآن 2
• فارسی و نگارش 2
•  انگلیسی 2

بیشتر بخوانید: معرفی رشته فنی و حرفه‌ای

دروس عمومی پایه دوازدهم هنرستان فنی حرفه‌ای و کار و دانش

در این پایه درسی نیز دروس عمومی هنرستان در خوشه‌های مختلف گنجانده شده است که در ادامه به توضیح مختصری درباره‌ی هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.

• هویت اجتماعی: این درس در شاخه علوم اجتماعی قرار می‌گیرد و هدف اصلی آن آشنایی دانش‌آموزان رشته‌های مختلف (ریاضی-فیزیک، فنی حرفه‌ای و کار و دانش) با علوم انسانی و اجتماعی است. کتاب هویت اجتماعی شامل 10 درس است که در این دروس، دانش‌آموز با مباحثی هویت و فرهنگ جامعه، ابعاد اقتصادی، فرهنگی و... هویت ایرانی آشنا می‌شود.
•  مدیریت خانواده و سبک زندگی: این درس که برای دختران و پسران در مباحث و محتوای درسی جداگانه ارائه می‌شود، در زیر خوشه انسان و مهارت‌های زندگی جای می‌گیرد. کتاب درسی دختران در قالب داستان به بیان احساسات مختلف در زندگی می‌پردازد و در کتاب درسی پسران نیز به آموزش شیوه‌های ارتباط با جنس مکمل، آداب زندگی، انتخاب همسر و... پرداخته می‌شود. نکته جالب در رابطه با این کتاب، نوع نگارش متفاوت آن است. این کتاب درس به روش خودخوان، نوشته شده است؛ به این معنا که دانش‌آموزان قبل از برگزاری کلاس، کل درس را خوانده و دبیر سؤال ساده‌ای را تحت عنوان آزمون هفتگی برگزار می‌کند که نمرۀ آن به عنوان ارزیابی مستمر دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. در طول کلاس، به‌جای تدریس، مطالب و فعالیت‌های هر نما به بحث گذاشته می‌شود.
• اخلاق حرفه‌ای: درس اخلاق حرفه‌ای با هدف کسب مراتبی از شایستگی‌های اخلاق حرفه‌ای است که شامل پنج پودکان:

1-امانت‌داری، 2- مسئولیت‌پذیری، 3- درست‌کاری، 4- رعایت انصاف، 5-بهره‌وری است.

•  سلامت و بهداشت: موضوعات مربوط به سلامت به صورت پراکنده و بین‌رشته‌ای و در پایه‌ها و دروس دیگری همچون تربیت‌بدنی، تفکر و سبک زندگی، زیست‌شناسی و آمادگی دفاعی ارائه شده است؛ اما لزوم و اهمیت بسیار این مباحث باعث شده است کتاب جداگانه‌ای تألیف شود. در این کتاب مباحثی چون مهارت‌های سبک زندگی سالم، الگوی غذایی سالم، پیشگیری از بیماری‌های مختلف و رفتارهای پرخطر آموزش داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: معرفی رشته کار و دانش

•  دین و زندگی 1
•  عربی زبان  قرآن 1
•  فارسی و نگارش 3

جمع‌بندی

در این مقاله با دروس عمومی هنرستان آشنا شدیم. بر خلاف تصور هنرجویان راجع به دروس عمومی، این دروس مانند دروس اختصاصی از اهمیت بالایی برخوردارند. بسیاری از رشته‌های دانشگاهی به صورت بدون کنکور هستند و کسب معدل بالا یکی از شروط اصلی ثبت‌نام در دانشگاه‌ها و رشته‌های پرطرفدار است و این اهمیت دروس عمومی هنرستان را دوچندان می‌کند.