تأثیرات هوش مصنوعی در صنعت آموزش

استفاده از هوش مصنوعی در صنعت آموزش‌وپرورش، به‌عنوان یک راهکار نوین، باعث بهبود کیفیت و کارایی آموزش می‌شود. با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، می‌توان محتوای درسی مناسب و با کیفیت تولید کرد و به دانش‌آموزان ارائه داد. همچنین، با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان به شکل سریع و مؤثری داده‌های درسی را جمع‌آوری کرد و به شکل مناسب برای استفاده در آموزش آماده کرد. این راهکار نوین، به‌عنوان یک راه‌حل برای مشکلات آموزش‌وپرورش، به صورت گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. تأثیرات کاربرد هوش مصنوعی در صنعت آموزش، یادگیری جهانی است؛ هوش مصنوعی می‌تواند به حذف مرزها کمک کند.

در این مقاله می‌خواهیم با تأثیرات هوش مصنوعی در صنعت آموزش بیشتر آشنا شویم. با ما همراه باشید.

تأثیرات هوش مصنوعی در آموزش و یادگیری

همان‌طور که همۀ ما شنیده‌ایم، هوش مصنوعی می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از حوزه‌های مهم امور مرتبط به آموختن و پروراندن افراد و صنعت آموزش است. در حال حاضر، در بخش‌های گوناگون جهان رویه‌های متعددی برای ادغام هوش مصنوعی با برنامه‌های آموزشــی در مدرسه و دانشگاه‌ها در پیش گرفته‌اند و حوزه آموزش‌وپرورش را دچار تغییراتی بنیادی کرده‌اند. هوش مصنوعی می‌تواند سطح علمی دانش‌آموزان را ارتقا دهد و انگیزه آن‌ها برای درس خواندن را بیشتر کند. هوش مصنوعی نه تنها برای دانش‌آموزان، بلکه برای معلمان نیز بسیار مفید است. کاربردهای مختلف هوش مصنوعی در تولید محتوای درسی، ارزیابی دانش‌آموزان و بهبود تدریس، باعث کاهش حجم کاری معلمان می‌شود. از جمله مزایای هوش مصنوعی در صنعت آموزش‌وپرورش دسته می‌‏توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• برداشته شدن محدودیت‌های زمانی و مکانی در آموزش
• شخصی‏‌سازی آموزش برای هر دانش‌آموز و ارائه آموزش تطبیق‌‏پذیر
• افزایش کیفیت آموزش و رعایت جوانب عدالت
• افزایش جذابیت آموزش و افزایش میل معلم و دانش‌آموز به مقوله آموزش
• کمک به یادگیری هر چه بیشتر برای افراد دارای اختلالات یادگیری، افراد کم‌‏توان و یا ناتوان

بیشتر بخوانید: راه‌های کمک به تحصیل دانش‌آموز مرزی در مدرسه و خانه

در ادامه مقاله به توضیح بیشتر شگفتی‌های استفاده از هوش مصنوعی در صنعت آموزش می‌پردازیم:

در چند سال قبل یادگیری دروس با کمک معلم فقط محدود به حضور در مدرسه بود و این نیاز به حضور در مدارس، سختی‌های زیادی داشت. به لطف اینترنت بستر آموزش مجازی فراهم شد و با این کار محدودیت مکانی برداشته شد و اکنون معلمان و دانش‌آموزان می‏توانند از هر جای دنیا در کلاس‌‏های آموزشی شرکت نمایند. سیستم‌‏های هوش مصنوعی بر بهبود کیفیت تماس‌‏های ویدئویی و تماس‌های صوتی بسیار موفق عمل کرده است. هوش مصنوعی می‌تواند به کمک ابزارهای خود کیفیت را بهتر کند. مثلاً می‌تواند صداهای آزاردهنده محیط را حذف کند. همچنین به کمک فناوری بینایی ماشین‌های هوش مصنوعی، می‌توان متوجه یادگیری یا عدم یادگیری دانش‌‌آموزان در آموزش مجازی شد! به کمک هوش مصنوعی معلم می‌تواند حالت چهره محصلین در هنگام فراگیری درس را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و در صورت انطباق حالت چهرۀ آن‌ها با الگوهای عدم یادگیری، متوجه شود که دانش‌آموز مطالب را یاد نگرفته است. بدین ترتیب معلم می‌تواند در لحظه متوجه عملکردش در تدریس شود.

به کمک ابزارهای آموزش هوش مصنوعی می‌توان بدون نیاز به معلم زبان انگلیسی یاد گرفت. سیستم‌های تشخیص گفتار هوش مصنوعی می‌توانند در لحظه، نحوۀ تلفظ و یا گرامر زبان فرد را اصلاح کرد، به او بازخورد دهند و حتی با ارائه مشاوره تحصیلی آنلاین به زبان‌آموز کار او را راحت کنند. علاوه‌براین به کمک چت‏‌بات‏‌های موجود در این زمینه، دانش‌آموزان می‏‌توانند در هر ساعت از شبانه‏‌روز که تمایل داشتند، سؤالات خود را مطرح کنند و جواب دقیقی دریافت کنند.

 واقعیت افزوده نیز با تصویرسازی مجازی عوامل آموزشی در دنیای واقعی، کاربرد دیگر هوش مصنوعی  در صنعت آموزش است. این کار نه تنها جذابیت آموزش را چندین برابر می‌کند، بلکه درک یادگیرنده را از موارد آموزشی افزایش می‌دهد. مثلاً به کمک واقعیت افزوده دانش‌آموز می‌تواند بدون حضور در آزمایشگاه، در محیط آزمایشگاه تجربه کسب کند.

هوش مصنوعی در راستای بهبود آموزش به افراد کم‏توان و یا ناتوان عملکرد فوق‌العاده‌ای دارد. هوش مصنوعی می‌تواند در آموزش‌های مجازی برای افراد ناشنوا، زیرنویس خودکار ایجاد کند و خواندن متن با صدای بلند توسط سیستم‏های هوشمند و یا توصیف محیط و اشیای اطراف برای افراد نابینا و کم‌بینا از قابلیت‌های این سیستم برای آموزش بهتر است.

بیشتر بخوانید: بورسیه تحصیلی مدارس خارج از ایران برای افراد زیر 18 سال

تأثیرات هوش مصنوعی در ارزیابی و برنامه‌ریزی تحصیلی

تقلب در آزمون به یکی از مهم‌ترین مشکلات بسیاری از معلمان تبدیل شده است.  از آنجا که ﺗﻘﻠﺐ ﺗﺤﺼﻴلی ﺑﺎﻋﺚ ﻣی‌ﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﺮد در فرایند یادگیری درگیر نبوده و داﻧـﺶ و ﻣﻬـﺎرت ﻻزم را ﻛﻪ ﺑﺮای ﺷﻐﻞ ﺗﺨﺼصی ﺧﻮد در آﻳﻨﺪه ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎز دارد، ﺑﻪ دﺳـﺖ ﻧﻴـﺎورد، روش‌های جلوگیری تقلب بسیار مهم است. هوش مصنوعی می‌تواند در کاهش تقلب در امتحانات کمک کند. با استفاده از سیستم‌های تشخیص صدا و تصویر و هوشمند، می‌توان به طور خودکار از تقلب در امتحانات جلوگیری کرد. استفاده از هوش مصنوعی برای کاهش تقلب در امتحانات می‌تواند به سه صورت انجام شود:

1. استفاده از سیستم‌های تشخیص چهره: با استفاده از دوربین‌های مجهز به هوش مصنوعی، می‌توان از تکنولوژی تشخیص چهره برای شناسایی دانش‌آموزان و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز به جلسات آزمون استفاده کرد. همچنین، سیستم‌های تشخیص تصویر می‌توانند به طور خودکار تشخیص دهند که آیا دانش‌آموز در حال نگاه کردن به منابع غیرمجاز است یا خیر.
2.  استفاده از سیستم‌های تشخیص صدا: با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، می‌توان به صورت خودکار صدای دانش‌آموزان را در حین آزمون ضبط کرده و با استفاده از تحلیل صدا، تلاش برای تقلب را شناسایی کرد. به‌عنوان مثال، سیستم‌های تشخیص صدا می‌توانند صدای دانش‌آموز را ضبط کنند و با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، تشخیص دهند که آیا دانش‌آموز در حال صحبت با شخص دیگری است یا خیر.
3. استفاده از سیستم‌های تشخیص نوشتار: با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان به طور خودکار نوشتار دانش‌آموزان را در حین آزمون بررسی کرد و در صورت شناسایی تلاش برای تقلب، به مدیران آزمون اعلام کرد . به این ترتیب، استفاده از هوش مصنوعی در آزمون‌ها می‌تواند به کاهش تقلب و افزایش شفافیت در فرآیند آزمون کمک کند.

بدون شک، ارائه یکسان یک محتوای آموزشی برای تمامی افراد، بهترین نتیجه را به همراه نخواهد داشت.  اهمیت برنامه‌ریزی آموزشی شخصی‌سازی شده برای افراد دارای اختلالات یادگیری و افراد ناتوان و کم‌توان خیلی بیشتر است. در قدم اول برای شناسایی افراد دارای اختلال یادگیری به کمک روش‏هایی مانند نقشه‏های شناختی فازی، سیستم‏‌های خبره و شبکه‌‏های عصبی و قابلیت پردازش گفتار می‏توان انواع اختلالات را شناسایی کرد. به عنوان نمونه، با گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت آموزش برای این افراد می‌توان بر اساس میزان سطح اختلال و نوع اختلال، راه‌کارهایی را پیدا کرد. مثلاً با جداسازی کلمات و جملات، برجسته نمودن و خواندن متن با صدای بلند به آموزش مؤثرتر به آن‌ها کمک کرد. ربات‌های هوشمند نیز در این زمینه به خصوص برای کودکان کم‌توان و یا ناتوان مانند افراد دارای اوتیسم بسیار مفید واقع شده‌اند.

بیشتر بدانید: پرسش‌وپاسخ‌های مشاوره تحصیلی

تاثیر AI در برنامه‌ریزی تحصیلی

برای برنامه‌ریزی تحصیلی نیز می‌توان از هوش مصنوعی استفاده کرد. با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان به صورت شخصی‌تر و بهتر برای هر دانش‌آموز، برنامه آموزشی را طراحی کرد. به عنوان مثال، با تحلیل داده‌های آموزشی، می‌توان به صورت دقیق‌تر نقاط قوت و ضعف هر دانش‌آموز را شناسایی کرد و برنامه آموزشی را بر اساس آن تنظیم کرد. با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند، سیستم‌های هوش مصنوعی می‌توانند بر اساس تاریخچه تحصیلی و علاقه‌مندی‌های دانش‌آموز، برنامه تحصیلی مناسبی را برای آن‌ها تهیه کنند. همچنین، با تحلیل داده‌های قبلی و نتایج آزمون‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور هوشمندانه برنامه تحصیلی را تنظیم کرده و به دانش‌آموزان کمک کند تا بهترین نتایج را در درس‌های خود بگیرند. معلمان می‏توانند به کمک ابزارهای مختلف هوش مصنوعی، در جریان مرحله‌به‌مرحله فرآیند آموزش و یادگیری دانش‌آموز باشند و راحت‌تر از اشتباهات و گره‌های آموزشی مطلع شوند. به این ترتیب، هوش مصنوعی می‌تواند در بهبود فرآیند برنامه‌ریزی تحصیلی و افزایش کیفیت آن کمک کند.

تأثیرات هوش مصنوعی در تولید محتوای آموزشی

استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای آموزشی می‌تواند به شکل زیر انجام شود:

1. جمع‌آوری داده‌های آموزشی: برای تولید محتوای آموزشی با استفاده از هوش مصنوعی، ابتدا باید داده‌های آموزشی مناسب جمع‌آوری شود. این داده‌ها می‌توانند شامل کتاب‌ها، مقالات، ویدئوها و سایر منابع آموزشی باشند.
2. پردازش داده‌ها: بعد از جمع‌آوری داده‌های آموزشی، باید آن‌ها را پردازش کرد و به شکل مناسب برای استفاده در الگوریتم‌های هوش مصنوعی قرار داد.
3.  استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی: با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی مانند یادگیری عمیق، شبکه‌های عصبی و سیستم‌های خبره، می‌توان محتوای آموزشی را تولید کرد. برای مثال، با استفاده از یادگیری عمیق، می‌توان مدل‌های زبانی تولید کرد که قادر به تولید جملات و متن‌های آموزشی هستند.
4. بررسی و ویرایش محتوا: پس از تولید محتوای آموزشی با استفاده از هوش مصنوعی، باید آن را بررسی و ویرایش کرد تا به شکل مناسبی برای دانش‌آموزان قرار گیرد. این شامل بررسی دقت و صحت محتوا، ساختار و فرمت آن است.
5. انتشار محتوا: پس از بررسی و ویرایش محتوا، می‌توان آن را در قالب مقالات، ویدئوها یا سایر منابع آموزشی منتشر کرد.

به طور خلاصه، استفاده از هوش مصنوعی برای تولید محتوای آموزشی می‌تواند به شکل مؤثری در بهبود کیفیت و کارایی آموزش اینترنتی و آموزش الکترونیکی کمک کند.

تأثیر کاربرد chatGPT در صنعت آموزش

ChatGPT یک نمونه اولیه از ربات چت دیالوگ‌محور است که بر پایه هوش مصنوعی کار می‌کند. این ربات زبان طبیعی انسان را متوجه می‌شود و می‌تواند متن‌های بسیاری بر اساس نیازهای ما تولید کند. ChatGPT جدیدترین نسخه از GPT، خانواده‌ای از هوش مصنوعی با قابلیت تولید متن به‌حساب می‌آید. شاید بتوان ChatGPT را رقیب گوگل دانست. این ربات می‌تواند توضیحات مفیدی برای سوال‌های شما ارائه کند، به سؤالات پیچیده پاسخ دهد و برای مواردی مانند نحوه نوشتن کد و حل مشکلات، راه‌حل ارائه کرده و همچنین پرسش‌ها را بهینه کند.

ChatGPT می‌تواند متون نوشته شده توسط دانش‌آموزان را با دقت بیشتری بررسی کند و لحن متن، کلمات غلط، ایرادهای نگارشی و دستوری، قواعد اشتباه و… را پیدا کند و به دانش‌آموز یا معلم نشان دهد. به این ترتیب ChatGPT ابزاری بی‌نظیر برای تمرین و تکرار قواعد نوشتن هم برای معلم و هم برای دانش‌آموزان است.

دانلود کنید: نمونه سوالات درسی پایه اول تا دوازدهم

جمع‌بندی

استفاده از هوش مصنوعی در آموزش دانش‌آموزان می‌تواند تأثیرات مثبتی داشته باشد. برای مثال، با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، می‌توان به صورت خودکار و بهینه‌تر تمرینات و سؤالات را برای دانش‌آموزان طراحی کرد. همچنین، با استفاده از هوش مصنوعی، می‌توان به صورت دقیق‌تر از عملکرد دانش‌آموزان درس برداشت کرد و به آن‌ها بازخورد. با این حال، باید توجه داشت که هوش مصنوعی نمی‌تواند جایگزین معلمان و ارتباط انسانی در آموزش باشد. بهتر است هوش مصنوعی را به‌عنوان یک ابزار کمکی در آموزش استفاده کرد و همچنان به ارتباط انسانی و تجربه معلمان اعتماد کرد.